BİYOLOJİK MÜCADELE “Akıllı Böcek, Akıllı Çiftçi Uygulaması”

— 01.09.2019

Biyolojik mücadele; sürdürülebilir tarım tekniklerine uygun, çevreye, insan ve hayvan sağlığına duyarlı bir mücadele yöntemidir. Biyolojik mücadele kullanılan çok çeşitli canlı gruplar bulunmaktadır. Bu canlı gruplar içinde en fazla kullanılan canlı grubu böceklerdir.  Ülkemizde gıda güvenliğini sağlamak amacıyla biyolojik mücadele etmeni böceklerin kullanımı, bakanlık teşvikleri ile birlikte son yıllarda bir miktar artış göstermektedir. Ülkemiz biyolojik çeşitliliği, faydalı böceklerin varlığı konusunda çok zengindir. Ancak ülkemiz faydalı böcek kitle üretim teknolojisinde yeterli düzeyde olmadığı için kullanılan bu faydalı böceklerin yaklaşık %95’i yine ithal edilmektedir. Bu ithalat durumu, ilaç tüketimi azaltmak ve gıda güvenliğini sağlamak bakımından çok olumlu karşılanırken, ekolojik ve ekonomik anlamda bazı riskler taşımaktadır. Türkiye biyolojik mücadelede kullanılan etmenlerin varlığı konusunda çok büyük bir potansiyele sahiptir, lakin sahip olduğu bu biyolojik çeşitliliği değerlendirmeyi henüz başaramamıştır.

 

Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, ülkemizde gıda güvenliğinin sağlanması için biyolojik mücadele uygulamalarının geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması konusunda 30 yıllı aşkın süredir AR-GE çalışmaları yürütmektedir. Ülkemizde özel sektörün biyolojik mücadelede yerel üretim işine girme konusunda istekli olmaması üzerine, Ziraat Fakültemiz öncülüğünde yeni mezun ziraat mühendisleri ile teknokentlerde 10 adet AR-GE odaklı kuluçka şirketi kurmuştur. Yaklaşık on yıldır bu konu üzerinde yoğunlaşan Fakültemiz bu şirketlerle birlikte böceklerin kitle üretim teknolojilerinde yoğunlaşarak, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve TÜBİTAK projeler sunup küçük ölçekli sermaye destekleri almıştır. Bu firmalar, alınan bu desteklerle birçok faydalı böceğin özgün kitle üretimi teknolojilerini geliştirmeyi başarmıştır. Fakülte işbirliği ile bu kuluçka firmaların kümelenmesi gerçekleştirilmiş, sonrasında teknokentte tesis edilmiş bir işletme ile %100 yerli teknolojiyle faydalı böcek üretimine başlanmıştır. Ziraat Fakültesi ise kümelenen bu firmalara, AR-GE desteğini vermeye devam etmektedir.

 

Kümelenen genç girişimci firmalarca üretilen faydalı böcekler; bağ, elma ve ceviz alanlarında üretici düzeyinde başarıyla kullanılmaktadır. Bu alanlardaki faydalı böcek kullanımı ile ilaçlama sayıları ve buna bağlı olarak kullanılan ilaç miktarı %50 azaltılmıştır. Alandaki başarılar, birçok çiftçi tarafında da takdir edilmektedir. Bu sonuçlar, ülke tarımında olduğu gibi Dünya tarımı içinde birçok yenilikler içermektedir. Tarım ilacı kullanımından kaynaklı yaşanan dezavantajları tamamen ortadan kaldıracak nitelikteki bu uygulamalar, aynı zamanda pestisitlerle ekonomik anlamda yarışabilecek durumdadır.

 

Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nin kümelendirdiği kuluçka şirketleriyle ortak çalışmaları, 9 yıldır yoğun olarak sürmektedir. Ekip, sahip olduğu AR-GE kapasitesiyle Türkiye’de biyolojik mücadele konusunda lider durumundadır. Ziraat Fakültesi, biyolojik mücadele konusunda sahip olduğu teknolojik birikimle ve kuluçka firmalarında gerçekleştirdiği kümelenme modeli sonrası, Biyolojik mücadele konusunda bir TAGEM AR-GE Destek Projesi ve bir de TÜBİTAK 2244 Sanayi Projesi almıştır. Bu projeler de ana hedef, kamunun tecrübesini de ekibe katarak oluşturulacak “Üniversite-Özel sektör-Kamu İşbirliğinde Üçlü Sarmal Modeli” ile biyolojik mücadele konusunda Dünya liderliği konusunda yol almaktır.